Στην διακεκαυμένη ζώνη της Ιστορίας

(πρόχειρες σκέψεις περι του τραγικού μιας Ιστορικής μορφής που γεννιέται)

του Κωστή Μπασογιάννη

Ο Φιντέλ Καστρο σε επιστολή του στον Αλέξη Τσίπρα μετά το δημοφήφισμα αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Η Ελλάδα είναι πολύ οικεία για τους Κουβανούς. Αυτή μας δίδαξε φιλοσοφία, τέχνη και επιστήμες της αρχαιότητας όταν σπουδάζαμε στο σχολείο και, μαζί με αυτά, την πιο περίπλοκη από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες: την τέχνη και την επιστήμη της πολιτικής...
...Η χώρα σου, ειδικά η τόλμη της στην παρούσα συγκυρία, γεννά το θαυμασμό στους λαούς της Λατινιής Αμερικής και της Καραϊβικής αυτού του ημισφαιρίου, που βλέπουν πώς η Ελλάδα, μπροστά σε απειλές από το εξωτερικό, υπερασπίζεται την ταυτότητά της και την κουλτούρα της...
... Η Κούβα αναγνωρίζει το θάρρος και τις επιχειρισιακές ικανότητες των ρωσικών στρατευμάτων, που, ενωμένες με τις δυνάμεις του ισχυρού συμμάχου τους, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, και με αυτές άλλων εθνών της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, επιχειρούσαν πάντα να απογεύγουν τον πόλεμο αλλά ποτέ δεν επέτρεψαν η στρατιωτική επιθετικότητα να περάσει χωρίς μια απάντηση πειστική και συντριπτική...
...Στις τωρινές πολιτικές συνθήκες στον πλανήτη μας, όταν η ειρήνη και η επιβίωση του είδους μας κρέμονται από μια κλωστή, κάθε απόφαση, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, πρέπει να αναλύεται και να εφαρμόζεται με προσοχή, με τρόπο που κανείς να μην μπορεί να αμφισβητήσει την εντιμότητα και την σοβαρότητα με τις οποίες πολλοί από τους πιο υπεύθυνους και σοβαρούς από όσους διοικούν, αγωνίζονται σήμερα για να αντιμετωπίσουν τις καταστροφές που απειλούν τον πλανήτη»...

Αναγνωρίζοντας ο Φιντέλ την τεράστια ηθική και πολιτική διαφορά που χωρίζει τον σημερινό πρωθυπουργό της χώρας τόσο από τους προκατόχους του όσο και από τους αντιπάλους της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή, δίνει στα συγκεκριμένα αποσπάσματα της επιστολής συγκαλυμένες σοφότατες συμβουλές για αποφυγή τού προφανούς και άσκηση επιστήμης της πολιτικής ως «την πιο περίπλοκη από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες».

Ελπίζω ο μικρός να προχωρεί έχοντας προσλάβει το περίτενχνα διατυπωμένο ισορροπιστικό μήνυμα του μεγαλύτερου πολιτικού του 20ου αιώνα και να κρατήσει καλά την στρατηγική στόχευση προετοιμάζοντας το καιρό της «πειστικής και συντριπτικής απάντησης» πάντα ενωμένος με «ισχυρό σύμμαχο»  χωρίς να λησμονά την αποφυγή μιας άκαιρης καταστροφής. Είναι εντυπωσιακό πώς ο Φιντέλ, σε μια  ασύντακτη και ανιστόρητη (σε πρωτη ανάγνωση) αναφορά στις μεγάλες δυνάμεις της Ανατολής, σπέρνει τον σπόρο μιας ευφυούς διπλωματίας στο μυαλό του νεοφώτιστου.

Οι φωνές που ακούγονται εναντίον του Τσίπρα, είναι ιστορική νομοτέλεια να ακουστούν. Ο χαμός που γίνεται από όλους μας γύρω από την περιοχή ευθύνης του είναι η αυθεντική μυθοπλασία της Ιστορικής λειτουργίας, ένα τελετουργικό μέσα στο οποία δεν είναι δυνατόν να αφαιρεθεί ούτε ένα ιώτα ή μια κεραία από τα έπη που γράφονται ή εκστομίζονται από τα αμέτρητα στόματα που απαρτίζουν το δράμα. Κανείς από εμας δεν είναι 100% μαζί του, και κυριολεκτικά κανείς δεν είναι τελείως απέναντί του. Έχει εισέλθει, από τη στιγμή της αναγγελίας του δημοψηφίσματος και μετά, στον διακεκαυμένο χώρο που μόνο οι μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες, θετικές ή αρνητικές, έχουν βρεθεί. Και εκεί επικρατεί μια χαοτική περιοχή σύγκρουσης του προσωπικού και του πολιτικού σύμπαντος, στα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης δηλαδή μια τραγική κατάσταση  την οποία καλείται όχι απλώς να διαχειριστεί, αλλα και να την δαμάσει προς όφελος όλων μας.

Οι επικριτές του αλλά και οι οπαδοί του βλέπουν την αλλοίωση και φρίττουν. Γιατί κανείς τους δεν έχει ανάλογη πείρα. Παρ όλα αυτά κι εκείνοι θα εξακολουθήσουν την πορεία του ιστορικού τους ρόλου. Κάποιοι θα θαυμάσουν, κάποιοι θα δούν απλώς μπροστά τους ένα τυχοδιώκτη. Αυτό πάντως που είναι βέβαιο και κανείς τίμιος παρατηρητής δεν μπορεί να αμφισβητήσει είναι ότι οι αντίπαλοι μέσα και έξω από την Ελλάδα βρίσκονται σε συναγερμό εδώ και μήνες. Και ήδη έχουν αρχίσει να αντιμάχονται μεταξύ τους, πράγμα το οποίο δείχνει ότι τις συμβουλές του Φιντέλ για αποφυγή της μονοκόματης πολιτικής μάλλον τίς έπιασε ο μικρός και έχουν αρχίσει ήδη να δουλεύουν. Είναι παγκόσμια η αίσθηση σε όσους παρακολουθούν τα διεθνή πολιτικά ότι από την Ελλάδα αρχίζουν και πηγάζουν προβληματισμοί με πανανθρώπινη εμβέλεια. Και δεν θα υπήρχε αυτός ο οικουμενικά εκτεινόμενος κυμματισμός αν δεν υπήρχε στη ζωή της χώρας ο συγκεκριμένος πολιτικός.

Εμείς λοιπόν μπορεί να κριτικάρουμε και να φωνάζουμε και καλά θα κάνουμε.  Θα έρθουν και στιγμές που θα αποθεώσουμε, και μετά πάλι ενδεχομένως θα τον θάψουμε. Εκείνος θα δώσει την προσωπική, μοναχική του πλεον, μάχη για όσο καιρό βρίσκεται σ' αυτή τη διακεκαυμένη ζώνη. Και από εκεί βγαίνει ο άνθρωπος πάντα τραγικά καταναλωμένος αλλά ενίοτε και σεβάσμιος.

b.