του Κωστή Μπασογιάννη
Ο έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε χθες ότι το αγαπημένο του netflix show είναι το ... "Homeland" !
Ελάχιστα παράξενο, να εκτιμά τόσο την σειρά που εκφράζει με τόση ταύτιση και τους χαρακτήρες τού Αμερικανικού καταστροφικού παρακράτους, αν κανείς σκεφτεί με ποιους ο άνθρωπος αυτός ταυτίζεται, για ποιους πονάει και ποιους υπηρετεί.
Ελάχιστα παράξενο, να εκτιμά τόσο την σειρά που εκφράζει με τόση ταύτιση και τους χαρακτήρες τού Αμερικανικού καταστροφικού παρακράτους, αν κανείς σκεφτεί με ποιους ο άνθρωπος αυτός ταυτίζεται, για ποιους πονάει και ποιους υπηρετεί.
Αυτό έγινε σε ένα ενδοσυστημικό σόου-κουβεντολόι αρίστων, που διοργανώθηκε στο Ηρώδειο, παρακαλώ, με τον ελληνοαμερικανό co-CEO τού “Netflix” Ted Sarantos, και συντονίστρια την Linda Rottenberg, διεθνή επιχειρηματία και CEO τής “Endeavor”, μιας ελιτίστικης οργάνωσης συντονισμού και προώθησης μιας κάποιας επιχειρηματικότητας. Σε όλη αυτή τη συζήτηση ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης δίνει σε άπταιστα αγγλικά κολλεγίου, ένα ρεσιτάλ τυπικής αμερικάνικης κοινότοπης φλυαρίας και μαρκετίστικης παραπλανητικής πληροφόρησης, περιγράφοντας μια κατάσταση στην Ελλάδα που υπάρχει μόνο στα όνειρά του. Εφαρμόζοντας με ακρίβεια σπασίκλα τους κανόνες του εξυπνάκικου public speaking που διδαχθήκαμε όσοι έχουμε εμπειρία αγγλοσαξονικής εκπαίδευσης, μίλησε για τον λαϊκισμό που δυσκολεύει το εμπνευσμένο έργο του, εκθείασε το καταπληκτικό εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε και φέρνει τις επιχειρήσεις μέσα στα πανεπιστήμια κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ, πουλούσε για ώρα μούρη εμπνευσμένου ηγέτη, που «εκμεταλλεύτηκε την πανδημία για να κάνει την Ελλάδα fully digital». Στην συζήτηση αυτή δόθηκαν απαντήσεις προσχεδιασμένες σε γνωστές ερωτήσεις, όπως ομολογήθηκε από τους ίδιους τους ομιλητές! Αφού η από άποψη τρελιάρα συντονίστρια έθεσε και κάποιες χαζοερωτήσεις (του τύπου «με ποιόν αρχαίο Έλληνα θα θέλατε να συμφάγετε»), που κατ' εξαίρεσιν, «δεν έχουν τεθεί υπ' όψιν» των ομιλητών, όπως η ίδια είπε. Μέσα από γελάκια, εξυπναδούλες και διάφορα “ουάου”, το πάνελ πάσαρε με τη γνωστή μαεστρία αυτού τού τύπου των γιάπικης υποκουλτούρας στημένων συζητήσεων τα προφίλ των συνομιλητών αλλά και του περιβάλλοντός τους. Έτσι, για παράδειγμα, μάθαμε ότι η Μαρέβα Γκραμπόφσκι, με την γνωστή καπατσοσύνη των «ελληνίδων γυναικών», κατάφερε να πείσει την κα Rottemperg να κάνει την τιμή στην Ελλάδα να επενδύσει και να ιδρύσει την Endeavor Greece στην χώρα μας, κάτι για το οποίο, ακόμη και ο Μητσοτάκης είχε αποτύχει!
Τρομερο ε;
Τρομερο ε;
Η συζήτηση έρεε έτσι βουτηγμένη μέσα στις ανούσιες γενικότητες, στην επιμελώς προετοιμασμένη ψευτοκάζουαλ επιχειρηματική κοινοτοπία και στην αυτοπροβολή τού έλληνα πρωθυπουργού, μέχρι που πήρε ίσως μια ουσιαστική σημασία, όταν ο Ted Sarantos άρχισε να μιλάει για την απόφαση τής Netflix να προχωρήσει σε παραγωγές στην Ελλάδα. Εκεί ανεκόπη και η ορμή τού προμόσιον του Μητσοτάκη, η ατμόσφαιρα καθάρισε από τα φαιδρά του ψέματα και την περιγραφή τής υψηλής του πολιτικής σκέψης και περιγράφηκε με ενθουσιασμό ο τρόπος με τον οποίο το μεγαθήριο Netflix μεθοδεύει με αργά και σταθερά βήματα την επέλασή του στο ελληνικό αστικό και επαρχιακό τοπίο αλλά και την στρατολόγηση του τεχνικού δυναμικού τής χώρας στον τυπικό κινηματογραφικό κόσμο τού Χόλιγουντ.
Κι εδώ, παρ' όλο το ευχάριστο τής είδησης ότι ο διεθνής κολοσσός τής οικιακής διασκέδασης δεν έχει χάσει την διάθεσή του, βοηθούντος και του Ted, να έχει κάποιες δραστηριότητες στην Ελλάδα, μια μελαγχολική σκέψη περνά από το νου όσων από τους ανθρώπους τής τέχνης τού σινεμά ξέρουμε και διαβάζουμε κάτω από τις γραμμές: ακούγοντας την επίμονη αναφορά στην «ποιητική τού Αριστοτέλη και στις βασικές αρχές του storytelling», καταλαβαίνουμε τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα προχωρήσει αυτή η επιχειρηματική κίνηση.
Πρόκειται για μια συνταγή, ένα σύγχρονο πρωτόκολλο επιχειρηματικής επιτυχίας τής κινηματογραφικής γραφής. Τής δημιουργίας εύπεπτων και εντυπωσιακών συνάμα ιστοριών, που ξέρουν να κρατούν τις απαραίτητες ισορροπίες και να αντικαθιστούν οποιαδήποτε τάση τής τέχνης να ανανεώνει και να κινητοποιεί την διάθεση τού ανθρώπου για την καταλυτική κριτική των εσκαμμένων με μια αναμφισβήτητη μέθοδο δημιουργίας που στόχο έχει την εμπορική επιτυχία και το κέρδος στις υπάρχουσες συνθήκες. Έτσι, η έρευνα για τρόπους έκφρασης που θα υπηρετήσουν την ολόπλευρη ανάπτυξή του ανθρώπου και θα σπάσουν την για εμπορικούς σκοπούς επιφανειακή φόρμα αποκλείεται εξαρχής και κατακλύζεται το διαδίκτυο και όλοι οι χώροι προβολής με τεράστιο αριθμό οπτικοακουστικών προϊόντων επιφανειακής διασκέδασης. Προϊόντων που υπακούουν σε ένα θεμελιακό προϊόν που παρήχθη στις ΗΠΑ. Πρόκειται αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε «Συνταγή».
Πρόκειται για μια συνταγή, ένα σύγχρονο πρωτόκολλο επιχειρηματικής επιτυχίας τής κινηματογραφικής γραφής. Τής δημιουργίας εύπεπτων και εντυπωσιακών συνάμα ιστοριών, που ξέρουν να κρατούν τις απαραίτητες ισορροπίες και να αντικαθιστούν οποιαδήποτε τάση τής τέχνης να ανανεώνει και να κινητοποιεί την διάθεση τού ανθρώπου για την καταλυτική κριτική των εσκαμμένων με μια αναμφισβήτητη μέθοδο δημιουργίας που στόχο έχει την εμπορική επιτυχία και το κέρδος στις υπάρχουσες συνθήκες. Έτσι, η έρευνα για τρόπους έκφρασης που θα υπηρετήσουν την ολόπλευρη ανάπτυξή του ανθρώπου και θα σπάσουν την για εμπορικούς σκοπούς επιφανειακή φόρμα αποκλείεται εξαρχής και κατακλύζεται το διαδίκτυο και όλοι οι χώροι προβολής με τεράστιο αριθμό οπτικοακουστικών προϊόντων επιφανειακής διασκέδασης. Προϊόντων που υπακούουν σε ένα θεμελιακό προϊόν που παρήχθη στις ΗΠΑ. Πρόκειται αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε «Συνταγή».
Αυτή η Συνταγή διδάσκεται σε όλους μας ως συνταγή τής επιτυχίας. Τής καλλιτεχνικής επιτυχίας, αλλά πάνω απ' όλα τής εμπορικής επιτυχίας. Μέσα σ' αυτήν, από εδώ και πέρα είμαστε υποχρεωμένοι να κινούμαστε, αν θέλουμε να παίρνουμε μέρος στο παιγνίδι. Το προϊόν αυτό έχει γίνει τεράστια προσπάθεια εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια να γίνει κτήμα τού ευρέος κοινού και όλων των ανθρώπων τής μυθοπλασίας. Και πρέπει να ομολογήσουμε ότι η συνταγή αυτή στηρίχτηκε πράγματι στην ποιητική τού Αριστοτέλη, με τον οποίο σημειωτέον και οι δυο άνδρες της παρέας θα ήθελαν να συμφάγουν. Και όχι μόνο σ΄αυτή. Στηρίχτηκε και στις σημαντικές παρατηρήσεις κάποιων μυθολόγων όπως οι Joseph Campell, Robert Mc Kee, Christopher Vogler κ.ά., και παρά την μονόπλευρη αντιμετώπιση τής μυθοπλασίας που επικεντρώνει στην πλοκή και όχι στους τόσο στους χαρακτήρες έχει πλέον γραφεί στην ιστορία τής τέχνης τής γραφής. Και πρέπει επίσης να ομολογήσουμε ότι βοήθησε όλους μας να κατανοήσουμε τον τρόπο που κατά καιρούς κατασκευαζόταν μια ιστορία. Εν τούτοις, πολύ σύντομα, σχεδόν αμέσως, το πράγμα κακοφόρμησε. Το Χόλυγουντ και γενικώς όλες οι βιομηχανίες τού θεάματος στον παγκοσμιοποιούμενο κόσμο δημιούργησε μέσα από αυτές τις ενδιαφέρουσες αναλύσεις αυτή τη Συνταγή – προϊόν, που την εύρισκες παντού στις εμπορικά επιτυχημένες ταινιες, και θα την βρείς σήμερα σε όλα σχεδόν τα έργα τού Netflix και όχι μόνο. Την έμαθαν απ έξω και την παπαγάλιζαν στις συζητήσεις και στα σεμινάρια δημιουργικής γραφής όλοι όσοι είχαν φιλοδοξία να γίνει δεκτό το δικό τους έργο και των μαθητών τους από μια εταιρεία παραγωγής. Την βλέπεις να τείνει να ηγεμονεύει στην πέννα όλων. Πρόκειται για την βασική προϋπόθεση για να γίνει αποδεκτό ένα κείμενο.
Μπορούμε να το ονομάσουμε αυτό «Επιπολής Δημιουργία». Επιφανειακή δηλαδή αντιμετώπιση τής ποίησης έργων. Έργων που απευθύνονται σε ανθρώπους που ζητούν να διασκεδάσουν χωρίς να σκεφτούν. Έργων που απευθύνονται σε ανθρώπους εργαζόμενους σε συνθήκες ασφυκτικές. Σε εξουθενωμένα όργανα τού συστήματος που το μόνο που έχουν ανάγκη είναι να δούν κάτι που θα τους ξεκουράσει. Ή, σε μια άλλη περίπτωση, μια συναρπαστική εμπειρία που θα εκτονώσει την καταπιεσμένη από την μίζερη ζωή τους ορμή. Την αλλοτριωμένη τους προσωπικότητα. Ή, δυστυχώς, να δώσει την ψευδαίσθηση τής ύπαρξης στο αφανισμένο τους πρόσωπο. Η Επιπολής Δημιουργία στην τέχνη, είναι ό,τι χρειάζεται για το σύστημα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κινδυνεύει να μην είναι καν τέχνη. Δεν επιθυμεί δημιουργούς καλλιεργημένους, αναπτυγμένους μέσα στη μήτρα τού καλλιτεχνικού μόχθου και τής ελέυθερης αναζήτησης. 'Εχει ανάγκη ανθρώπους που εφαρμόζουν μια συνταγή για να παραγάγουν το κατάλληλο προϊόν για την κερδοφορία τών επιχειρήσεων, για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αμοιβή σε μερίσματα για τους μετόχους. Αλλά και για το αρμόδιο ντρεσάρισμα τού κοινού για τον προκαθορισμένο ρόλο του στην καπιταλιστική παραγωγή. Η Επιπολής Δημιουργία είναι η μοιραία κατάντια τής τέχνης, όταν αυτή ακολουθεί την Συνταγή.
Εν τούτοις, υπάρχουν ευτυχώς πολλοί που έχουν αναπτύξει την ικανότητα να ακροβατούν στην κοφτερή ακμή αυτής τής καταστροφικής σύμβασης και να επιβιώνουν. Σπανιότερα, κάποιοι ακόμη και να μεγαλουργούν. Αυτό σώζει την τέχνη, διασώζει όμως και το σύστημα τής κερδοσκοπίας, αφού του δίνει την ανάσα, το οξυγόνο για να αναπνεύσει με σποραδικές τζούρες ποιότητας που του δίνει άλλοθι στην υπνωτιστική του επίδραση στο κοινό. Εκεί ελπίζει η ζωντανή τέχνη, γι αυτό δεν το βάζει κάτω και επιμένει. Εύχομαι στους γενναίους εκείνους που επιμένουν και στους νέους που έχουν διάθεση και κέφι να αποπειραθούν να προχωρήσουν σε μια τέτοια απόπειρα να δώσουν βαθύ και ουσιαστικό έργο σε μια παραγωγή και διανομή που επιθυμεί την επιπολής δημιουργία, καλή επιτυχία στο δύσκολο αυτό εγχείρημα. Έχουν ίσως κάποιες μικρές πιθανότητες επιτυχίας.
Για να γυρίσουμε στο πανηγυράκι τής Endeavor Greece στο Ηρώδειο που έγινε την περασμένη Πέμπτη, εκεί που προφανώς όλοι αυτοί οι προβληματισμοί δεν ενδιαφέρουν, ούτε μπορούν να γίνουν κατανοητοί από τους μπίσνεσμεν και τις μπισμενγουίμεν, ούτε βεβαίως από έναν αποτυχημένο και ανερμάτιστο πρωθυπουργό, που εννοεί να το παίζει παράγοντας των επιχειρήσεων. Εκεί που, όπως ήταν αναμενόμενο, επί μία ώρα δεν ακούστηκε τίποτε για το ότι στην Ελλάδα ζουν και εργάζονται άνθρωποι που έχουν ανυπέρβλητα προβλήματα. Δεν αναφέρθηκε, ούτε φάνηκε να απασχολεί αυτούς τους ανθρώπους η λύση των προβλημάτων αυτών των ανθρώπων. Και όταν η μικροθαύμαστη κα Linda Rottenberg που χαζογέλαγε με έναν ανεξήγητο θαυμασμό σε κάθε σαχλαμάρα που ξεστόμιζε ο Μητσοτάκης, για κάποιο λόγο, ξαφνικά και αναπάντεχα, σε μια ερώτησής της αναφέρθηκε με κάποιο κάπως ασύντακτο, αν όχι και αμήχανο και γενικόλογο τρόπο, σε προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τις δυσκολίες γενικώς και αορίστως που υπάρχουν στον κόσμο λόγων των οικονομικών και άλλων κρίσεων, ο κος co-CEO, o Ted, απάντησε με εμφανή αμηχανία κι αυτός, κομπιάζοντας, ότι ο κόσμος είναι «πολωμένος» και εκείνος είναι υποχρεωμένος να μην λαμβάνει μέρος στη διαμάχη και να επικεντρώνει στο αντικείμενό τους για να μην εμπλέκεται σε διαμάχες. Είπε, επίσης κομπιάζοντας, και κάποιες άλλες μπούρδες. Ο δικός μας ο καημένος τί να πει γι αυτό...
Στο τέλος ο Μητσοτάκης, με ύφος γέροντα, συμβούλεψε τους νέους να ασχοληθούν με τα κοινά. Ποιός; ο Μητσοτάκης... Μιλώντας και για την τοξικότητα τής δημόσιας έκφρασης, έχοντας προφανώς στο μυαλό του εκείνη την στιγμή ότι ένα τεράστιο πλέον τμήμα τής Ελληνικής κοινωνίας χρησιμοποιεί ιδιωτικά και δημόσια τις πιο υποτιμητικές, έως ατιμωτικές εκφράσεις εναντίον του και εναντίον των συνεργατών και προστατευομένων του κακοποιών.
Πάντως δεν έχασα την ώρα μου που παρακολούθησα από το διαδίκτυο αυτό το ωριαίο πανηγυράκι τής ελιτίστικης οργάνωσης συντονισμού και προώθησης της επιχειρηματικότητας “Endeavor”, της Netflix, του Μητσοτάκη και της κας Rottenberg. Σκέπτομαι μάλιστα να το ξαναδώ, γιατί είναι ένα πρώτης τάξεως δείγμα για μελέτη τής νόσου των ανθρώπων που αντιπροσωπεύουν και υπηρετούν την θνήσκουσα τάξη πραγμάτων τού κόσμου μας.
Εν τούτοις, υπάρχουν ευτυχώς πολλοί που έχουν αναπτύξει την ικανότητα να ακροβατούν στην κοφτερή ακμή αυτής τής καταστροφικής σύμβασης και να επιβιώνουν. Σπανιότερα, κάποιοι ακόμη και να μεγαλουργούν. Αυτό σώζει την τέχνη, διασώζει όμως και το σύστημα τής κερδοσκοπίας, αφού του δίνει την ανάσα, το οξυγόνο για να αναπνεύσει με σποραδικές τζούρες ποιότητας που του δίνει άλλοθι στην υπνωτιστική του επίδραση στο κοινό. Εκεί ελπίζει η ζωντανή τέχνη, γι αυτό δεν το βάζει κάτω και επιμένει. Εύχομαι στους γενναίους εκείνους που επιμένουν και στους νέους που έχουν διάθεση και κέφι να αποπειραθούν να προχωρήσουν σε μια τέτοια απόπειρα να δώσουν βαθύ και ουσιαστικό έργο σε μια παραγωγή και διανομή που επιθυμεί την επιπολής δημιουργία, καλή επιτυχία στο δύσκολο αυτό εγχείρημα. Έχουν ίσως κάποιες μικρές πιθανότητες επιτυχίας.
Για να γυρίσουμε στο πανηγυράκι τής Endeavor Greece στο Ηρώδειο που έγινε την περασμένη Πέμπτη, εκεί που προφανώς όλοι αυτοί οι προβληματισμοί δεν ενδιαφέρουν, ούτε μπορούν να γίνουν κατανοητοί από τους μπίσνεσμεν και τις μπισμενγουίμεν, ούτε βεβαίως από έναν αποτυχημένο και ανερμάτιστο πρωθυπουργό, που εννοεί να το παίζει παράγοντας των επιχειρήσεων. Εκεί που, όπως ήταν αναμενόμενο, επί μία ώρα δεν ακούστηκε τίποτε για το ότι στην Ελλάδα ζουν και εργάζονται άνθρωποι που έχουν ανυπέρβλητα προβλήματα. Δεν αναφέρθηκε, ούτε φάνηκε να απασχολεί αυτούς τους ανθρώπους η λύση των προβλημάτων αυτών των ανθρώπων. Και όταν η μικροθαύμαστη κα Linda Rottenberg που χαζογέλαγε με έναν ανεξήγητο θαυμασμό σε κάθε σαχλαμάρα που ξεστόμιζε ο Μητσοτάκης, για κάποιο λόγο, ξαφνικά και αναπάντεχα, σε μια ερώτησής της αναφέρθηκε με κάποιο κάπως ασύντακτο, αν όχι και αμήχανο και γενικόλογο τρόπο, σε προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τις δυσκολίες γενικώς και αορίστως που υπάρχουν στον κόσμο λόγων των οικονομικών και άλλων κρίσεων, ο κος co-CEO, o Ted, απάντησε με εμφανή αμηχανία κι αυτός, κομπιάζοντας, ότι ο κόσμος είναι «πολωμένος» και εκείνος είναι υποχρεωμένος να μην λαμβάνει μέρος στη διαμάχη και να επικεντρώνει στο αντικείμενό τους για να μην εμπλέκεται σε διαμάχες. Είπε, επίσης κομπιάζοντας, και κάποιες άλλες μπούρδες. Ο δικός μας ο καημένος τί να πει γι αυτό...
Στο τέλος ο Μητσοτάκης, με ύφος γέροντα, συμβούλεψε τους νέους να ασχοληθούν με τα κοινά. Ποιός; ο Μητσοτάκης... Μιλώντας και για την τοξικότητα τής δημόσιας έκφρασης, έχοντας προφανώς στο μυαλό του εκείνη την στιγμή ότι ένα τεράστιο πλέον τμήμα τής Ελληνικής κοινωνίας χρησιμοποιεί ιδιωτικά και δημόσια τις πιο υποτιμητικές, έως ατιμωτικές εκφράσεις εναντίον του και εναντίον των συνεργατών και προστατευομένων του κακοποιών.
Πάντως δεν έχασα την ώρα μου που παρακολούθησα από το διαδίκτυο αυτό το ωριαίο πανηγυράκι τής ελιτίστικης οργάνωσης συντονισμού και προώθησης της επιχειρηματικότητας “Endeavor”, της Netflix, του Μητσοτάκη και της κας Rottenberg. Σκέπτομαι μάλιστα να το ξαναδώ, γιατί είναι ένα πρώτης τάξεως δείγμα για μελέτη τής νόσου των ανθρώπων που αντιπροσωπεύουν και υπηρετούν την θνήσκουσα τάξη πραγμάτων τού κόσμου μας.
Μπασὸ...
