Tuesday, November 4, 2014

Η επαφή μου με το λόγο του π. Ιωάννη Ρωμανίδη





του Κωστή Μπασογιάννη

Ο άνθρωπος που κατανόησε περισσότερο απ' όλους τις ιστορικές και πνευματικές προϋποθέσεις της παρακμής της δυτικής θεολογίας και του εκφυλισμού της πνευματικότητας στο χώρο που σήμερα ονομάζουμε Δυτική Ευρώπη.
Ο άνθρωπος, η μελέτη του έργου τού οποίου μπορεί να οδηγήσει στην απόλυτη εξήγηση και, σε ένα μεγάλο βαθμό, δικαιολόγηση όλων των σημαντικών δυτικών αντι-εκκλησιαστικών και κατ' επέκταση αντι- χριστιανικών και αντι-θρησκευτικών ρευμάτων, ως απαντήσεις στην διαστρέβλωση της Χριστιανικής πίστης, που συντελέστηκε εκεί στα πλαίσια της Φραγκικής κατάκτησης της δυτικής Ρώμης.
Ο ιερέας θεολόγος για τον οποίο μπορούμε να πούμε ότι η θεολογία της Ανατολικής Χριστιανικής Εκκλησίας διακρίνεται στην προ Ρωμανίδου εποχή και την μετά Ρωμανίδη εποχή, κατά την οποία όποιος θέλει και έχει τις πνευματικές προϋποθέσεις μπορεί να κατανοήσει το μέγεθος και το ποιόν του χάσματος μεταξύ της Ρωμαίϊκης Ανατολικής Χριστιανικής παράδοσης και της δυτικής-Φραγκικής σχολαστικής Χριστιανικής θεωρίας.
Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης έδωσε την ευκαιρία στους πιστούς της Ανατολικής Ορθοδοξίας να αποκυρήξουν τις ευσεβιστικές και πουριτανικές δυτικές επιρροές και ν' αναβαπτίσουν την παραδοσιακή πίστη τους στα βιωματικά νερά της πατερικής θεολογίας, μια ευκαιρία που μέρα με τη μέρα χάνεται, αφού όλο και περισσότερο εκείνη η μικρή αναλαμπή πνευματικότητας που είχε σιγοφέξει τα τελευταία χρόνια του εικοστού αιώνα στους κόλπους της Εκκλησίας μας, τρεμοσβήνει και χάνεται μέσα σε δίνες αυθαίρετης εσχατολογικής αμετροέπειας, σε ορυμαγδούς εκφασισμού και εθνοκαπηλείας, σε μια απόλυτα αντίχριστη παράδοση της άγιας πίστης του Χριστού στο καπιταλιστικό θηρίο. Είτε μέσω μιας ανυπόφορα μαλθακής και γλοιώδους ανοχής, είτε δια της αποδοχής και υιοθεσίας των πιο απάνθρωπων και κυνικών συστημάτων, μέχρι και εκείνου του εσχάτου καταντήματος της ανθρώπινης κοινωνίας, του φασισμού.
Ποιός ξέρει τον Ρωμανίδη σήμερα; ποιός έχει διαβάσει έστω και μια αράδα από τα γραπτά του; Ποιός τον αξιοποιεί έστω και μόνο για το αυτονόητο, το πιο απλό που μπορεί να προκύψει από το έργο του: Την ικανότητα αναγνώρισης του αυθεντικού, του όντως πνευματικού και του αληθινού και τον διαφορισμό του από το πραγματικά ξένο, το ασύμβατο, το κίβδηλο; Πολύ λίγοι.
Δεκατρία χρόνια από το θάνατό του δεκαοκτώ χρόνια από την πρώτη μου επαφή με το λόγο του, και βλέπω ότι λίγοι, πολύ λίγοι οδηγήθηκαν στα μονοπάτια εκείνης της γλυκύτατης κι ελπιδοφόρου αυστηρής ελευθερίας, της αυτογνωστικής εμπειρίας, μιας εμπειρίας μπροστά στην οποία η ψυχολογία του βάθους φαντάζει παιδικό παιγνίδι με κύβους πρώιμης λογικής, της απόλυτης αυτογνωστικής εμπειρίας που θα μπορούσε ένας λαός να ανακαλύψει στη «μετά Ρωμανίδη» εποχή.
Αντ' αυτού δημιουργήθηκαν, κατά την φαύλη συνήθεια των αδιάφορων ανθρώπων, διεκπεραιωτικά κάστρα διαχείρησης κάποιων μηχανικών παραδόσεων, παρεούλες και κύκλοι αδιάφοροι για τις αξίες και τις μεθόδους που κληρονόμησαν, συντροφιές απολυτότητας και πρόωρης ναρκισσιστικής αυτοαγιοποίησης, πάντα με τη συνήθεια της μηχανικής εκφοράς των κλισέ ταπεινοφροσύνης και αυτομεμψίας. Κυκλικές παρεούλες γύρω από κάποια βαμπίρ, ρασοφόρα ή μη.
Η Αυτογνωσία, η αναγνώριση του οικείου και ο διαχωρισμός του από το ασύμβατο, και τέλος η διακριτική ιστορική λειτουργία έχουν προς το παρόν πάει περίπατο. Ας ελπίσουμε ότι θα επιστρέψουν με την ευκαιρία μίας κάποιας μελλοντικής μορφής της τάξεως και του μεγέθους του Ιωάννη Ρωμανίδη.

Sunday, August 24, 2014

Μήπως οι Σφίγγες είναι Γρύπες;





Σφίγξ ή Γρύψ ;
Bassὸ... 2014


Θα μου πείτε τώρα με τί κάθομαι και ασχολούμαι. Μέρες στριφογυρίζει στο κεφάλι μου αυτό το διαόλι και αν δεν το άφηνα να εκφραστεί θα έσκαγα. Κυριακή λοιπόν σήμερα, είπα να ασχοληθώ με τις ακέφαλες και άπτερες “σφίγγες” της Αμφίπολης. Υπέροχης, μεγάλης τέχνης κολοβώματα, που όλοι βιαστήκαμε να τα ονομάσουμε “σφίγγες”. Ποιός άραγε τους πήρε το κεφάλι; Γιατί; Άραγε κάποτε εβρίσκοντο σε κοινή θέα και η νέα θρησκεία που δεν γούσταρε τέρατα και είδωλα τις αποκεφάλισε και τις ξεπουπούλιασε; Μπορεί.


Αλλά δεν ήταν αυτό που δεν μπορούσα να χωνέψω στην εικόνα που κατάκτησε κάθε Ελληνική καρδια τις τελευταίες μέρες. Εκείνη η ταπεινή αψίδα πάνω απο τα απολειπόμενα κεφάλια των αριστουργηματικών εκείνων μεγάλων γατιών με έβαζε σε σκέψεις. Πολύ χαμηλά το βάλανε το αψιδωτό ταβάνι βρε παιδί μου. Και καλά, ας πούμε ότι τα φτερά τους κάπως τα βόλευαν, τα άπλωναν δώθε κείθε και απέφευγαν τη σύγκρουση με το πρέκι. Που θα χωρούσαν τα καμαρωτά επηρμένα, σχεδόν ξιπασμένα κεφάλια των μυθικών τεράτων; μήπως τα έκοψαν γιατί πραγματικά δεν χωρούσαν; μήπως μετά που τα έκοψαν οι χριστιανοί Γιέλτσιν χτίστηκε η αψίδα; Τί βλακείες λέω! Μάλλον οι δύο σφίγγες είχαν σκυφτό το κεφάλι. Γιατί όμως να είχαν σκυφτό το κεφάλι τα πτερωτά σοφά αιλουρογκομενάκια; κοιτούσαν κάποιο θρασύτατο ποντικάκι που τις πείραζε μπροστά στα πόδια τους;



Δεν νομίζω, το πιθανότερο είναι να σκύβανε αποδίδοντας τιμές στον υψηλό νεκρό που φαντάσου πόσο υψηλός ήταν, που του έφτιαξαν μια τούμπα σαν το γήπεδο της Λεωφόρου. Ναι! Είχαν σκυφτό το κεφάλι, εις ένδειξιν υποταγής. Και μπροστά σε ποιόν θα μπορούσε ακόμη και κοτζαμάμ σφιγξ να παραδεχτεί την κατωτερότητά της, χωρίς να αυτοκτονήσει; Μα στον βασιλιά Αλέξανδρο, που ζεί και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει – κάτσε να το πούμε κι αυτό, μη μας βουλιάξει την άλλη φορά το βαπόρι καμμιά γοργόνα. Να προσέξουμε μόνο κι εμείς και η γοργόνα, μήπως και έχει ήδη σπάσει εδώ και 2.300 χρόνια ο διάολος το ποδάρι του και ο τάφος είναι του Κάσσανδρου και μετά εκεί να δείς αυτοκτονίες.



Όπως καταλαβαίνετε δεν ήταν σοβαρά πράγματα αυτά που σκεφτόμουν Κυριακάτικα και βάλθηκα να βρώ καμμιά άλλη λύση, πιο σοβαρή. Δεν χρειάστηκε παρά να μισοκλείσω τα μάτια και να παρατηρήσω την εικόνα βάζοντας την αρρωστημένη φαντασία μου να δουλέψει και βέβαια εμφανίστηκε το αγαπημένο μου τέρας, ο αριστουργηματικός Γρύψ! Και λέω με το ταπεινό μου μυαλό:

...βρε πατριώτες,
μπας και οι ταπεινωμένες σφίγγες
μάς βγουν τελικά περήφανοι γρύπες;


Κωστής Μπασογιάννης
24 Αυγούστου 2014






Friday, January 24, 2014

Από τις "Ωδές" τού Ανδρέα Κάλβου





Πολύτιμοι λίθοι - Pietras Preciosas






ᾨδὴ Ἕκτη. Αἱ Εὐχαί


στροφὴ πρώτη.

 

Τῆς θαλάσσης καλήτερα
φουσκωμένα τὰ κύματα
῾νὰ πνίξουν τὴν πατρίδα μου
ὡσὰν ἀπελπισμένην,
ἔρημον βάρκαν.                        5


β´.

῾Στὴν στεριάν, ῾ς τὰ νησία
καλήτερα μίαν φλόγα
῾νὰ ἰδῶ παντοῦ χυμένην,
τρώγουσαν πόλεις, δάση,
λαοὺς καὶ ἐλπίδας.                10


γ´.

Καλήτερα, καλήτερα
διασκορπισμένοι οἱ Ἕλληνες
῾νὰ τρέχωσι τὸν κόσμον,
μὲ ἐξαπλωμένην χεῖρα
ψωμοζητοῦντες·                    15


δ´.

Παρὰ προστάτας ῾νἄχωμεν.
Μὲ ποτὲ δὲν ἐθάμβωσαν
πλούτη ἢ μεγάλα ὀνόματα,
μὲ ποτὲ δὲν ἐθάμβωσαν
σκήπτρων ἀκτῖνες.                 20


ε´.

Ἂν ὁπόταν πεθαίνῃ
πονηρὸς βασιλεὺς
ἔσβυν᾿ ἡ νύκτα ἕν᾿ ἄστρον,
ἤθελον μείνει ὀλίγα
οὐράνια φῶτα.                       25


ς´.

Τὸ χέρι ὁποὺ προσφέρετε
ὡς προστασίας σημεῖον
εἰς ξένον ἔθνος, ἔπνιξε
καὶ πνίγει τοὺς λαούς σας,
πάλαι, καὶ ἀκόμα.                   30


ζ´.

Πόσοι πατέρες δίδουσιν,
ὄχι ψωμί, φιλήματα
῾ς τὰ πεινασμένα τέκνα τους,
ἐν ᾧ λάμπουν ῾ς τὰ χείλη σας
χρυσὰ ποτήρια!                       35


η´.

Ὅταν ὑπὸ τὰ σκῆπτρά σας
νέους λαοὺς καλεῖτε,
νέους ἱδρῶτας θέλετε
ἐσεῖς διὰ ῾νὰ πληρώσητε
πλουσιοπαρόχως,                   40


θ´.

Τὰ ξίφη ὁποὺ φυλάγουσι
τὰ τρέμοντα βασίλειά σας,
τὰ ξίφη ὁποὺ τρομάζουσι
τὴν ἀρετήν, καὶ σφάζουσι
τοὺς λειτουργούς της.              45


ι´.

Θέλετε θησαυροὺς
πολλοὺς διὰ ῾ναγοράσητε
κρότους χειρῶν καὶ ἐπαίνους,
καὶ τ᾿ ἄπιστον θυμίαμα
τῆς κολακείας.                          50


ια´.

Ἡμεῖς διὰ τὸν σταυρὸν
ἀνδρείως ὑπερμαχόμεθα
καὶ σεῖς ἐβοηθήσατε
κρυφὰ τοὺς πολεμοῦντας
σταυρὸν καὶ ἀλήθειαν.              55


ιβ´.

Διὰ ῾νὰ θεμελιώσητε
τὴν τυραννίαν τιμᾶτε
τὸν σταυρὸν εἰς τὰς πόλεις σας,
καὶ αὐτὸν ἐπολεμήσατε
εἰς τὴν Ἑλλάδα.                         60


ιγ´.

Καὶ τώρα εἰς προστασίαν μας
τὰ χέρια σας ἁπλόνετε!
τραβήξετέ τα ὀπίσω·
βλέπει ὁ θεὸς καὶ ἀστράπτει
διὰ τοὺς πανούργους.               65


ιδ´.

Ὅταν τὸ δένδρον νέον
ἐβασάνιζον οἱ ἄνεμοι,
τότε βοήθειαν ἤθελεν,
ἐνδυναμώθη τώρα
φθάνει ἡ ἰσχύς του.                   70


ιε´.

Τὸ ξίφος σφίγξατ᾿ Ἕλληνες -
τὰ ὀμμάτιά σας σηκώσατε -
ἰδού - εἰς τους οὐρανοὺς
προστάτης ὁ θεὸς
μόνος σας εἶναι.                        75


ις´.

Καὶ ἂν ὁ θεὸς καὶ τ᾿ ἄρματα
μᾶς λείψωσι, καλήτερα
πάλιν ῾νὰ χρεμετήσωσι
῾ς τὸν Κιθαιρῶνα Τούρκων
ἄγριαι φορᾶδες.                        80


ιζ´.

Παρά.... Αἴ, ὅσον εἶναι
τυφλὴ καὶ σκληροτέρα
ἡ τυραννίς, τοσοῦτον
ταχυτέρως ἀνοίγονται
σωτήριοι θύραι.                        85


ιη´.

Δὲν μὲ θαμβόνει πάθος
κανένα· ἐγὼ τὴν λύραν
κτυπάω, καὶ ὁλόρθος στέκομαι
σιμὰ εἰς τοῦ μνήματός μου
τ᾿ ἀνοικτὸν στόμα.                   90


( Ἀνδρέας Κάλβος - Ὠδαί )