Μπλέξαμε!

Political Alchemies

 Thoughts

O σύγχρονος «Εργοδότης»: Ένας όρος που αποτελεί ένα πονηρό λάθος από όπου και αν τον εξετάσεις. Η Εργοδοσία, αρχαία σύνθετη λέξη [έργο+δίδωμι]. Στην εργασιακή συμφωνία τής μαζικής παραγωγής, κάποιος (ο εργάτης) προσφέρει την ικανότητά του για εργασία και «κάποιος άλλος» υποτίθεται ότι δίνει σε αντάλλαγμα το αντίτιμο της αξίας αυτής τής εργασίας.

Ποιός από τους δύο είναι ο εργοδότης; Ποιός δίνει έργο; Ο εργάτης. Αυτός ο «κάποιος άλλος» τί δίνει; Χρήματα. Ο στόχος του είναι να συμπληρώσει το πολύ σημαντικό και αναντικατάστατο τμήμα τής παραγωγικής του γραμμής. Το τμήμα τού ανθρωπίνου έργου, χωρίς το οποίο είναι αδύνατον να λειτουργήσει το σύστημα παραγωγής, αλλά είναι αδύνατο και να αποκομίσει κέρδος αυτός ο «κάποιος άλλος» . Στα αγγλικά, αυτός που εμείς κακώς ονομάζουμε εργοδότη, λέγεται σωστά «employer». Και προέρχεται από το ρήμα «employ», η άμεση σημασία τού οποίου είναι «χρησιμοποιώ-μεταχειρίζομαι». Απώτερη ετυμολογική πηγή τού οποίου είναι το λατινικό «implicāre» που σημαίνει εμπλέκω. Την ίδια λέξη, με την ίδια ετυμολογία χρησιμοποιούν και οι Γάλλοι. 

 

 

Στην Ελλάδα, ο όψιμος πονηρούλης αστός επέλεξε να ευλογήσει τα γένια του. Βρήκε το αρχαίο όνομα «εργοδότης», που στην αρχαία οικονομία, αλλά και στις πιο πρόσφατες προβιομηχανικές εποχές, σήμαινε τον πελάτη τού οικοτέχνη, αυτόν δηλαδή που έδινε παραγγελίες στον ανεξάρτητο τεχνίτη, ο οποίος, αντίθετα με τον σημερινό εργάτη, κατείχε τα μέσα παραγωγής του. Τον επιφύλαξε αυτό τον όρο ο Έλληνας αστός για τον εαυτό του, για να υπογραμμίσει την χάρη που μας κάνει να μας «δίδει εργασία». Απέκρυπτε έτσι από τους νιοφερμένους επαρχιώτες εργάτες του, ότι εκείνοι ήταν που στην πραγματικότητα προσέφεραν ζωντανή εργασία και ότι το αντίτιμο που τους έδινε γι' αυτήν, δεν αντιστοιχούσε με την αξία που εκείνοι παρήγαγαν. Αυτός ο «κάποιος άλλος», λοιπόν - ο καπιταλιστής - είχε περάσει στην Ιστορία τής εργασίας στην Ελλάδα ως ο αξιότιμος και αναντικατάστατος «εργοδότης»,  χωρίς τον οποίον ο εργάτης θα ήταν ένα τίποτε. Ακόμη και με την επιλογή τού ονόματός του, δηλαδή, επέβαλε τον ρόλο που όλοι οι καπιταλιστές τού κόσμου προσπαθούσαν να πείσουν ότι είχαν, των αρίστων σωτήρων, που πρόσφεραν ζωή σε έτσι κι αλλοιώς χαμένα άβουλα υποκείμενα, όπως εκείνοι αντιλαβάνοντο τούς εργάτες. «Εργασιοδότες», δηλαδή, αν θέλαμε να είμαστε πιο σωστοί. Θέλουμε όμως;

 

 

Στις χώρες όπου η βιομηχανική επανάσταση γεννήθηκε και πραγματοποιεί ολόκληρο τον κύκλο της, χρησιμοποιήθηκε ορθά ο ακριβολογικός όρος: Αυτός ο «κάποιος άλλος» που προσλαμβάνει και εμπλέκει τον εργάτη στην διαδικασία τής παραγωγής ως ζωντανό εξάρτημα αυτής τής διαδικασίας, όπως είπαμε, λέγεται employer, θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε «ο εμπλέκων». Και ο υπάλληλος-εργάτης ονομάζεται employee, δηλαδή «ο εμπλεκόμενος».

Δηλαδή εκείνος που «έμπλεξε». Καληνύχτα μας !

Μπασὸ...